De avonturen van Red Rat (1980-2010)
Red Rat ziet het licht in 1980. Directe aanleiding is het brute politiegeweld op 30 april van dat jaar in Amsterdam tegen demonstranten en omstanders die zich storen aan het nogal breed uitgemeten rijkeluisfeestje van de nieuwbakken koningin der Nederlanden: Beatrix.
Het eerste deel van de avonturen van Red Rat verhaalt van de kroningsrellen en is getiteld
de feestdag. Het A4-boekje verschijnt in oktober 1980 geheel zelf gestencild en geniet op kringlooppapier in bijpassende envelop met rood Red Rat-stempel. Oplage 250 exemplaren, prijs f 2,50 per stuk.
Even later, in november 1980, verschijnt de feestdag als bijlage van het allerlaatste nummer van Raket in een oplage van 1000 gestencilde exemplaren.
In 1981 brengt Raket in samenwerking met krakersuitgeverij Lont uit Amsterdam de avonturen van Red Rat deel 1 & 2 uit als heus geoffset stripalbum met affiche in een oplage van 4000 exemplaren. Het toegevoegde deel 2 ’t nieuwe huis vertelt van een desperate kraakactie à la Prins Hendrikkade, die door de burgervarkens wordt beantwoord met slinkse politiek en rücksichtslos politiegeweld, zoals in die tijd gebruikelijk is.
Zoals gezegd nemen in het stripverhaal de magere onderdrukte ratten het op tegen de heersende klasse der corpulente varkens. Met de moed der wanhoop kun je wel zeggen. De enigszins vereenvoudigde en ook wel bekritiseerde zwartwit visie ‘ratten-contra-varkens’ geeft een gekleurd beeld van de sociale verhoudingen in Nederland ten tijde van de economische crisis in de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw.
De tekenstijl is rudimentair, eenvoudig, enigszins gehaast en nonchalant. Maar tegelijk ook weer heel precies en uiterst zorgvuldig. De tekeningen ogen alsof ze in één keer en zonder al te veel geschets vooraf op papier zijn gezet. Deze werkwijze wekt bij de lezer de indruk dat hij of zij ook best wel zo’n stripverhaal zou kunnen tekenen en uitgeven. Een enkeling doet het ook. Het aanzetten van jongeren tot zelfwerkzaamheid, ook wel Do It Yourself geheten, is dan ook de voornaamste opzet van bedenker en tekenaar Johannes van de Weert (1957), en ook de achterliggende gedachte van zowel het fanzine Raket als de band de Rondos.
In het zelfde jaar verschijnt nog een tweede dubbelalbum: de avonturen van Red Rat deel 3 & 4 over de acties bij Dodewaard (in de strip Lijkenpolder geheten) en de onwettige preventieve hechtenis toegepast door de politie in Breda op 30 april 1981. Met als intermezzo het fotoalbum van Rattus Rot over de opkomst van het nationaalsocialisme in Duitsland begin jaren ’30. Het boek wordt vergezeld van een affiche waarop vorstin Beatrix is afgebeeld met het onderschrift: ‘Leve Beapix – Koningin der varkens’.
Red Rat ontpopt zich meer en meer als een timide Einzelgänger die als onschuldige voorbijganger door maatschappelijke strubbelingen van hot naar her en van het kastje naar de muur wordt gedreven. Vaak tot het uiterste getergd.
Desondanks groeit Red Rat uit tot de mascotte van de landelijke punk- en kraakbeweging. Hij verschijnt op kraakaffiches, slooppandmuren en in schoolkranten, punkfanzines en, tot grote ergernis van de maker, in het landelijke blad van de PSP.
In 1983 verschijnt het laatste dubbelnummer met poster, met de delen 9 & 10. Over werken op een kantoor en de strijd in Baskenland. Op de achterkant van de kaft neemt Red Rat bedremmeld afscheid van de lezers met de historische woorden: “hoi… eh dit zijn m’n allerlaatste avonturen, ik stop ermee… want om nou een linxe Kuifje te worden… dat lijkt me nix…”
Red Rat, de stripheld tegen wil en dank, moet plaats maken voor beeldverhalen als Uitverkoop! (1984) over de opkomst van de Nationaal Socialistische Beweging in de jaren ’30 en
No Pasaran! (1986) over nederlanders ten tijde van de Spaanse burgeroorlog.
Red Rat houdt zich meer dan 25 jaar muisstil. Tekenaar Johannes van de Weert is inmiddels naar Amsterdam verhuisd en zingt enige tijd bij The Ex. Even later wijdt hij zich weer geheel aan de beeldende kunst door middel van lucide potloodtekeningen en zenkalligrafie.
Maar in april 2009 zien twee geheel nieuwe Red Rat-geschiedenissen het licht. Ze verschijnen in een klein formaat boekje dat deel uitmaakt van A black & white statement, een omvangrijke box met de heruitgave in eigen beheer van alle muziek van de Rondos, waarvan van de Weert de zanger was.
Beide Red Rat-historiën spelen zich af in de jaren 1978-1980 en verhalen van de heftige punkwoelingen in die tijd waarvan Red Rat maar moeizaam hoogte krijgt.
Even later, in oktober 2009, volgt het album de avonturen van Red Rat deel 11 & 12 met als titels het heimwee en de spijt bij uitgeverij Papieren Tijger in Breda. Ditmaal zonder affiche. We zien hoe Red Rat zich zwoegend een weg baant door het hedendaagse consumentengewoel achtervolgd door een hardnekkig posttraumatisch actiesyndroom.
http://rondos.nl/
http://redwig.org
http://www.seeinred.com/
No comments:
Post a Comment